فارمینگ ارز دیجیتال چیست؟

یکی از مباحث مهم و داغ در حوزه دیفای که تحولی شگفت در دنیای ارزهای دیجیتال به وجود آورده است فارمینگ یا Yield farming است. در این بازار میزان دارایی در حال گردش در مدت 1 سال از 500 میلیون دلار به مقدار بیشتر از 10 میلیارد دلار رسید. در ادامه این مطلب می خواهیم به بحث پیرامون فارمینگ ارز دیجیتال بپردازیم.

فارمینگ چیست؟

فرآیندی که کسب درآمد از هولد ارزهای خود را به هولدرها می دهد پروسه استخراج ارزهای دیجیتال نام دارد. در روش فارمینگ سرمایه گذار بخشی از دارایی های خود را درون پروتکل های وام دهی قرار داده و از کارمزدهای به دست آمده از آن درآمد کسب می کند. در برخی از دیگر انواع فارمینگ ها، کاربران با نگهداری توکن های حاکمیتی در کنار درآمد فارمینگ پاداش کسب می کنند.

فارمینگ مشابه وام های بانکی عمل می کند. زمانی که شما وامی از بانک دریافت می کنید لازم است آن وام را به همراه سود و کارمزدش بازپرداخت نمایید. در واقع فارمینگ هم به همین شکل عمل می کند. تفاوت آن این است که هولدرها در فارمینگ نقش بانک را ایفا می کنند. فارمینگ در واقع با یک تامین کننده نقدینگی و یک استخر نقدینگی کار کرده و منجر به قدرت بخشیدن به بازار دیفای می شود. تامین کننده نقدینگی در واقع همان سرمایه گذاری است که اقدام به واریز دارایی خود به یک قرارداد هوشمند می کند. استخر نقدینگی در واقع یک قرارداد هوشمند است که با پول نقد پر  شده است.

فارمینگ مشابه بازار ساز خودکار یا AMM عمل می کند. در واقع AMM به عنوان جایگزینی برای سفارش های سنتی به شمار رفته و تمامی سفارش های خرید و فروش در یک صرافی را به صورت کاملا هوشمند ذخیره می کند. AMM به جای استفاده از قراردادهای هوشمند برای انجام تراکنش ها اقدام به ساخت یک استخر نقدینگی مبتنی بر الگوریتم های از پیش تعیین شده می شود که شدیدا وابسته به تامین کننده های نقدینگی است.

از معروف ترین پروتکل های وام دهی که فعالیت آن بر بستر شبکه اتریوم است می توان کامپاند را نام برد. از اصلی ترین عوامل در پروژه های فارمینگ حجم کل دارایی های قفل شده است. این شاخص در واقع نشان دهنده حجم سرمایه ایست که در استخر نقدینگی پروتکل مورد نظر قفل شده و در حال فعالیت است.

نحوه محاسبه بازپرداخت

نحوه محاسبه بازده عملکرد به صورت سالانه و بر اساس یک سال نگهداری رمزارز مربوطه درآمد شما را محاسبه می کند. از جمله معیارهای مهم برای محاسبه می توان نرخ درصد سالانه(APR)، درصد عملکرد سالانه (APY) و... را نام برد. اصلی ترین تفاوت این دو معیار این است که APR به دلیل در نظر نگرفتن سود مرکب، منجر به افزایش سود شما خواهد شد.

فرمول محاسبه به کار رفته بسیار ساده و آسان است، اما فارمینگ قادر است سودهای بسیار زیادی را به کاربران خود پرداخت نماید.

به طور مثال پروتکل Yearn Finance روی شبکه اتریوم فعالیت کرده و جزو اولین فارمینگ ها به شمار می رود اما با این حال همچنان نوپا است.

زمانی که کاربر دارایی های خود را به این پروتکل وارد می کند، این دارایی ها به صورت پیش فرض تبدیل به yToken می شوند. yToken ها در واقع عبارتند از : yusdt، ydai و

Yusdc. در نهایت قرارداد هوشمند این پروتکل اقدام به سرمایه گذاری پول شما در یک استخر نقدینگی با بالاترین نرخ درصد سالانه می کند.

بیشتر بخوانید: منظور از هولد در ارز دیجیتال چیست؟

مفهوم APY در ییلد فارمینگ

APY در واقع نرخ درصد بازده سالانه یا Annual Percentage Yield است. در واقع در پلتفرم ها میزان APY نشان دهنده میزان بازده تخمینی از محل سرمایه گذاری آنهاست. به بیان دیگر APY میزان نرخ بازدهی است که در طی مدت زمان یک سال به یک سرمایه گذاری خاص اختصاص داده می شود.

نکته ای که باید در نظر بگیرید این است که محاسبه سود مرکب در قالب APY صورت می گیرد. در نظر بگیرید یک سپرده بانکی باز کرده اید با مبلغ صد میلیون و سود 20 درصد. میزان سود شما در هر ماه در یک تایم معینی به حساب شما واریز می گردد. ملاک محاسبه میزان سود در ماه بعدی تنها صد میلیون نیست. بلکه سود ماهانه دریافتی شما نیز جزو اصل سرمایه محسوب می گردد. این اتفاق منجر به افزایش سود شما در هر ماه خواهد شد که به آن سود مرکب می گویند.

ریسک های فارمینگ چیست؟

فارمینگ یکی از روش های سرمایه گذاری به شمار می رود و مانند هر روش سرمایه گذاری دیگری در کنار کسب درآمدهای خوب، ریسک هایی به همراه دارد. در ادامه با این ریسک ها آشنا خواهید شد:

• نقدینگی
  مشابه سیستم های مالی سنتی، در اکوسیستم دیفای نیز به منظور تامین نقدینگی بازارهای خود از سپرده مشتریان استفاده می گردد. با این وجود در صورتی که ارزش وثیقه گذاشته شده از قیمت وام دریافتی کمتر شود احتمال دارد مشکل به وجود آید. به طور مثال شما بیت کوین را به عنوان وثیقه در این سیستم قرار داده اید و وام خود را به صورت اتریوم دریافت کرده اید. حال در صورت کاهش قیمت بیت کوین و افزایش قیمت رمزارز اتریوم وام شما منحل خواهد شد. زیرا ارزش وثیقه ای که گذاشته اید از وام دریافتی کمتر است.
• ضرر دائم
  فارم ها و فعالیت آنها وابسته به تامین نقدینگی لازم توسط سرمایه گذاران در صرافی های غیرمتمرکز است. بنابراین حرکات ناگهانی و تیز بازار ممکن است خطراتی به همراه داشته باشد. زیرا قیمت توکن های در حال فارم به سرعت بازار تغییر نکرده و متفاوت خواهد بود. بنابراین یک معامله گر قادر خواهد بود با استفاده از این اختلاف قیمت پیش آمده توکن های خود را با قیمتی متفاوت از بازار در این استخرهای نقدینگی به فروش برساند.
• قراردادهای هوشمند
  یک سری کدهای دیجیتالی فاقد کاغذ که حاوی توافق میان طرفین در مورد یک سری قوانین از پیش تعیین شده هستند و به صورت خودکار اجرا می شوند قرارداد هوشمند نام دارند. این قراردادها منجر به حذف واسطه ها شده و به منظور انجام یک سری معاملات با امنیت بالاتر و کم هزینه تر مورد استفاده قرار می گیرند. اما احتمال حمله به اکوسیستم و ایجاد اشکالات موجود در کد در آنها وجود دارد. به طور مثال همه کاربران پروتکل های دیفای معروف یونی سواپ و Akropolis در برابر کلاهبرداری های صورت گرفته قرارداد هوشمند دچار ضرر شده اند.

بیشتر بخوانید: قرارداد هوشمند در ارز دیجیتال چیست؟

محبوب ترین پروتکل های فارمینگ

برای شروع کار با ییلد فارمینگ نیاز به آشنایی با شیوه کار پروتکل های نقدینگی غیرمتمرکز داریم. به عبارت دیگر شما اقدام به سرمایه گذاری در یک قرارداد هوشمند می کنید و در ازای آن پاداش دریافت می کنید. اما برای انجام این کار نیاز است به موارد زیادی دقت کنید. به منظور مدیریت ریسک لازم است سرمایه گذار سرمایه خود را به طور کامل کنترل نماید.

به منظور مدیریت سرمایه تان لازم است با تمام پروتکل های فارمینگ آشنا شوید. از جمله این پروتکل ها عبارتند از:

Uniswap

یکی از بزرگ ترین و پرطرفدارترین اکوسیستم های حوزه فارمینگ به شمار می رود که به هر دو صورت AMM و DEX کار می کند. بنابراین سرمایه گذاران لازم است دارایی های خود را به صورت 50-50 میان این دو بازار تقسیم نمایند.

این پلتفرم از تمامی توکن های شبکه ERC20 پشتیبانی کرده و کارمزدهای آن به صورت توکن حاکمیتی UNI دریافت می گردد.

هم اکنون شبکه یونی سواپ فعال روی دو نسخه است. آخرین نسخه ای که به تازگی راه اندازی شده است و دائما در حال پیشرفت است نسخه V3 نام دارد. در نسخه قدیمی ارزش کل دارایی هایی که قفل شده اند 5 میلیارد دلار بوده و در نسخه جدید این مقدار به 2 میلیارد دلار رسیده است.

Pankcake Swap

شبکه پنکیک سواپ روی شبکه بایننس فعالیت کرده و توکن های مورد پشتیبانی آن دارای استاندارد BEP20 هستند. میزان دارایی های قفل شده در این شبکه 4.9 میلیارد دلار است. بازده شبکه قابل افزایش تا 400%  APY است. تمرکز اصلی این پلتفرم بیشتر در بازار NFT و حوزه بازی سازی است.

Compound

این پلتفرم شباهت زیادی به Aave دارد اما تفاوت اصلی آن این است که از توکن بومی حاکمیتی و الگوریتم هوشمند تر استفاده می کند. در این شبکه کاربران قادر به رای دهی برای برنامه های آتی این پلتفرم به کمک توکن حاکمیتی COMP هستند. در این شبکه کل دارایی های قفل شده 16 میلیارد دلار و میزان نرخ بازپرداختی چیزی بین 0.21% تا 3% APY است. 

Aave

یکی از انواع پروتکل های متن باز به منظور وام دهی و وام گیری پلتفرم Aave نام دارد. LEND به عنوان اولین توکن این شبکه شناخته شده است اما پس از گذشت مدت زمانی نام آن به Aave تغییر یافت. در میان شبکه ها این پلتفرم بیشترین مجموع دارایی قفل شده را با مبلغی معادل 21 میلیارد دلار دارد. این شبکه دارای نرخ بازپرداخت تا 15% APR است.

Curve Finance

مشابه دو پلتفرم Compound و Aave این پلتفرم نیز غیرمتمرکز است و از الگوریتم AMM انحصاری خود بهره می برد. همچنین روی بازار استیبل کوین ها و کاهش میزان کارمزد تراکنش ها تمرکز دارد. جمع ارزش دارایی های قفل شده این شبکه 9.7 میلیارد دلار است. نرخ بازدهی شبکه 10% APY و میزان نرخ پاداش شبکه حداکثر 40% است.

نحوه دریافت وام از ییلد فارمینگ

یکی از محبوب ترین و پرطرفدارترین صرافی های متمرکز بین المللی آنلاین بایننس است که ارائه دهنده خدمات و تسهیلات بسیار متنوع به کاربران خود است. فارمینگ بایننس از امکانات جدید این صرافی به شمار می رود. کشت سود و یا ییلد فارمینگ در این صرافی به دو روش ممکن است:

• سودهای بالا تا چند صد درصد
• کسب سودهای تضمینی از 0.5 درصد تا 20 درصد و در دوره زمانی سالیانه

امکان دریافت وام از بخش وام دهی بایننس به شکل زیر:

• در بخش I Want to Borrow کاربران قادر هستند مقدار وام مورد نیاز خود را انتخاب و دریافت نمایند.

نکته ای که کاربران باید به آن توجه کنند این است که مقدار وثیقه آنها باید از مقدار وام دریافتی بیشتر باشند.

• مدت زمان استفاده از وام در فیلد آخر مشخص می گردد. پس از گذشت این مدت لازم است وام دریافتی خود را به بایننس پس دهند.

بیشتر بخوانید: آنچه باید در مورد صرافی های ارز دیجیتال بدانید!

جمع بندی

ترید، ماینینگ و استیکینگ روش های رایج کسب درآمد از ارزهای دیجیتال به شمار می روند. علاوه بر اینها روش های دیگری مانند نرخ بهره استیبل کوین ها، تامین نقدینگی صرافی های غیرمتمرکز و کسب درآمد از نقدینگی وجود دارد. موضوعی که در این مطلب به آن پرداختیم مفهوم فارمینگ و مزایا و معایب آن است. ایده ییلد فارمینگ منجر به کسب سود غیرفعال کاربران با سپرده گذاری دارایی شان خواهد شد. با این وجود نمی توان ریسک های فارمینگ را در نظر نگرفت.