پرایویسی کوین ها در واقع آن دسته از ارزهای دیجیتال حریم خصوصی محور به شمار می روند که امکان انجام تراکنش ها به صورت کاملا ناشناس را برای کاربران خود فراهم می کنند. در ادامه این مطلب به طور کامل با پرایوسی کوین ها آشنا خواهید شد.
آشنایی با پرایوسی کوین ها
بسیاری از افراد بر این باورند تراکنش های انجام شده برای ارزهایی نظیر بیت کوین و اتریوم به صورت ناشناس انجام می گیرد. در حالی که این چنین نیست. با وجود اینکه به منظور انجام تراکنش های رمزارزی نظیر بیت کوین نیازی نیست اطلاعات شخصی خود را ارائه دهیم اما شبکه بلاکچین بیت کوین به صورت کاملا شفاف عمل کرده و امکان پیگیری یک تراکنش یا آدرس خاص را از مبدا تا مقصد برای کاربران خود فراهم می کند.
علاوه بر اینها امکان مشاهده موجودی یک آدرس بیت کوین یا اتریوم وجود دارد. بنابراین در صورتی که تراکنش رمزارز مورد نظر درون یکی از صرافی های متمرکز انجام شود از آنجا که در چنین صرافی هایی اطلاعات شخصی کاربران موجود است می توان فهمید یک نفر چه مقدار بیت کوین در اختیار دارد و به کدام آدرس های مقصد تراکنش انجام داده است.
در این صورت می توان گفت رمزارز بیت کوین یک رمزارز "نیمه ناشناس" است.
از طریق یکی از وب سایت های کاوشگر بیت کوین نظیر Blockchair.com قادر خواهیم بود یک آدرس بیت کوین را به همراه تمامی تراکنش های صورت گرفته در آن دنبال کنیم.
این در حالی است که برخی از رمزارزهای حریم خصوصی محور یا به عبارت دیگر "پیگیرگریز" به دلیل به کارگیری تکنیک های رمزنگاری قابلیت مشاهده تاریخچه تراکنش ها و موجودی آدرس ها را به طور کامل از بین برده اند.
نکته: در نظر داشته باشید در هر کدام از رمزارزها ویژگی حریم خصوصی متفاوت است. به طور مثال در رمزارز مونرو تراکنش ها به صورت پیش فرض مخفیانه انجام می شود. اما در برخی دیگر از رمزارزها نظیر هورایزن امکان انتخاب اینکه تراکنش مخفی باشد یا نه وجود دارد.
بیشتر بخوانید: ارز دیجیتال چیست؟
معرفی 4 نمونه پرایویسی کوین
در ادامه می خواهیم شما را با چند رمزارز حریم خصوصی محور آشنا کنیم. این ارزهای دیجیتال ادعا دارند از یک سری ویژگی های امنیتی پیشرفته و یا گزینه هایی برای پنهان ماندن هویت و فعالیت های کاربران برخوردارند. در ادامه با 4 مورد از این پرایوسی کوین ها آشنا می شوید:
- مونرو(XRM)
یکی از محبوب ترین و بزرگ ترین رمزارزهای پیگیرگریز مونرو نام دارد. علت اصلی محبوبیت آن این است که برای ناشناخته ماندن هویت کاربران تلاش زیادی می کند. در واقع امکان ردیابی و رصد تراکنش های صورت گرفته در این رمزارز وجود ندارد. دلیل آن استفاده از امضاهای حلقوی و آدرس های مخفی است. این روش منجر می شود هویت فرستنده و گیرنده مخفی باقی بماند. همچنین تراکنش های محرمانه حلقوی یا رینگ سی تی(RingCT) منجر به مخفی نگه داشتن مقدار تراکنش ها و ایجاد حریم خصوصی بیشتر است. - زی کش(ZEC)
این رمزارز برای تعریف خود عنوان می کند "اگر بیت کوین برای پول همانند HTTP عمل کند زی کش HTTPS است. " از این تعریف می توان دریافت زی کش دارای ویژگی های امنیتی و حریم خصوصی ارتقاء یافته است. زی کش با به کار بردن ابزار رمزنگاری اثبات دانایی صفر (Zero-knowledge proof) منجر به محافظت از تراکنش های مشارکت کنندگان خود می شود. در واقع با استفاده از این رمزارز مشارکت کنندگان قادر هستند تراکنش های خود را بدون نیاز به افشای آدرس گیرنده و فرستنده انجام دهند. علاوه بر این ها اثبات دانایی صفر مبلغ تراکنش ها را مبهم می کند. - هورایزن(ZEN)
این رمزارز همانند بیت کوین عمل کرده و آدرس های محافظت شده Z را به شکل آدرس های عمومی T ارائه می کند. با این وجود مبلغ دریافتی در زمان ارسال از آدرس Z به آدرس T نمایش داده می شود. این رمزارز دارای یک شبکه نود گسترده است و از این طریق کاربران آن ناشناس باقی می مانند. - بیم (Beam)
یکی از انواع رمزارزهایی است که بر امنیت تمرکز کرده و اصلی ترین ویژگی آن حفظ کامل حریم خصوصی کاربران است. تمامی تراکنش های این رمزارز به صورت پیش فرض خصوصی انجام می شود و بنابراین اطلاعات و آدرس ها روی بلاکچین آن ذخیره نمی گردد. ارز دیجیتال بیم به دلیل دارا بودن اندازه بلاکچین متراکم خود دارای مقیاس پذیری عالی است. از ویژگی های دیگر این ارز دیجیتال می توان پشتیبانی از تراکنش های آنلاین و آفلاین، قابلیت رسیدگی، اتمیک سواپ و یکپارچگی کیف پول های سخت افزاری را نام برد.
ویژگی پرایوسی کوین ها
رمزارزهای پیگیرگریز دارای یک جایگاه ویژه در اکوسیستم رمزارزها هستند. با وجود قابل ردیابی بودن بیشتر معاملات این ارزها اما کوین های پیگیرگریز به دلیل استفاده از یک سری پروتکل ها آدرس های گیرنده و فرستنده یک معامله را به صورت مبهم و غیرقابل ردیابی تبدیل می کند. تعدادی از این پرایوسی کوین ها کاملا شخصی و خصوصی هستند. اما دیگر پرایوسی کوین ها این ویژگی را به عنوان یک قابلیت قابل انتخاب به شما ارائه می دهند.
تعدادی از صرافی ها ممکن است مجبور به حذف بسیاری از کوین های خود شوند. دلیل آن فشارهای نظارتی است که برای اجرای درست و دقیق قوانین مربوط به احراز هویت مشتری(KYC) وجود دارد.
بیشتر بخوانید: قرارداد هوشمند چیست؟
نحوه عملکرد پرایوسی کوین ها
پرایویسی کوین ها از الگوریتم های مختلف استفاده کرده و منجر به مخفی نمودن اطلاعات تراکنش ها می شوند. در ادامه این الگوریتم ها را به شما معرفی می کنیم:
- امضاهای حلقه (Ring Signatures)
- تراکنش های محرمانه حلقه (Ring Confidential Transaction)
- کوین میکسینگ (Coin Mixing)
- زد کی- اسنارکس (zk-SNARKS)
- مخفی سازی آدرس ها (Stealth Addresses)
امضاهای حلقه (Ring Signatures)
استفاده از این الگوریتم منجر به ناشناس ماندن تراکنش های آن خواهد شد. در حال حاضر کوین مونرو از این الگوریتم استفاده می کند.
به عنوان مثال در تراکنش رمزارز بیت کوین فقط فرستنده رمزارز تراکنش مورد نظر را با کلید خصوصی خود امضا می کند. با وجود مخفی ماندن کلید خصوصی، کلید عمومی آن توسط شبکه به منظور تایید مبدا تراکنش مورد استفاده قرار گرفته و تراکنش را به فرستنده متصل می کند.
اما با استفاده از الگوریتم امضای حلقه شبکه اقدام به انتخاب تعدادی از امضا کنندگان تراکنش ها می کند. امضاکنندگان با ترکیب تراکنش اصلی و گروهی از خروجی های تراکنش های قبلی یک امضای جدید به عنوان ورودی جدید ایجاد می کنند.در واقع فقط یکی از امضاها امضای اصلی است و در خارج از حلقه امکان تشخیص آن وجود ندارد. بنابراین دیگر اعضای این حلقه وظیفه گمراه کننده را دارند تا هویت فرستنده مخفی باقی بماند.
تراکنش های محرمانه حلقه
هدف از ایجاد این الگوریتم بهبود امضاهای حلقه بود. نام اختصاری تراکنش های محرمانه حلقه رینگ سی تی (RingCT) است. این الگوریتم در تاریخ ژانویه سال 2017 با هدف پنهان کردن مقدار مونرو جا به جا شده به وجود آمد. این در حالی است که در الگوریتم امضای حلقه مقدار XMR تراکنش ها به دیگر اعضای شبکه نشان داده می شد.
در روش قبلی لازم بود به منظور ایجاد حلقه تمام خروجی های تراکنش مورد استفاده اندازه یکسانی داشته باشد. به عنوان نمونه اگر قصد ارسال 7.5 واحد مونرو وجود دارد احتمال دارد پروتکل مقدار را تبدیل به سه حلقه مختلف با مقدارهای 5، 2 و 0.5 مونرو کند. این روش نسبت به حالتی که فرستنده منتظر تعداد کاربر لازم برای ایجاد یک حلقه با همان مقدار باشد کاربردی تر است.
تنها مشکل این الگوریتم مخفی نبودن مقدار ارسال شده است.
روش کار این الگوریتم به این شکل است که فرستنده میزان مبلغ ارسالی خود را به صورت کاملا رمزنگاری شده با گیرنده به اشتراک می گذارد. این روش مشتق شده از کلید خصوصی نمایش و کلید عمومی فرستنده است.
پیش از تایید یک تراکنش لازم است شبکه ثابت کند مونرو جا به جا شده دوبار خرج نشده باشد. همانطور که گفته شد در این روش مقدار تراکنش نشان داده نمی شود. روشی که این شبکه از آن استفاده می کند یکی از انواع روش های اثبات دانش صفر است که تعهدات پدرسن نامیده می شود و منجر به عدم نمایش مقدار تراکنش ها خواهد شد. مفهوم الگوریتم اثبات دانش صفر، اثبات صحت درخواست طرف تایید کننده توسط طرف اثبات کننده بدون انتقال هیچ داده ای است.
در واقع تعهدات پدرسن به عنوان یکی از الگوریتم های رمزنگاری شناخته می شود که منجر می شود کاربران متعهد به درستی یک مقدار مشخص بدون آشکار کردن یا تغییر آن شوند. تایید اعتبار یک تراکنش در این روش از طریق مقایسه مبالغ ورودی و خروجی صورت می گیرد.
به منظور قابل فهم تر شدن روند گفته شده مثال زیر را در نظر بگیرید:
یک معادله داریم که مقدار ورودی و خروجی آن مشخص نبوده اما مقدار دو طرف با هم برابر است. دو طرف معادله را در یک مقدار مشخص (2) ضرب می کنیم.
×2= a×2+b×2(a+b)
حال مقدار a را معادل 1 و مقدار b را معادل 3 در نظر بگیرید.
×2= 1×2+3×2(1+3)
×2= 2+6(4)
بنابراین تا زمانی که مقدار دو طرف معادله با یکدیگر یکسان باشند شبکه اطمینان می یابد هیچ سکه جدیدی به وجود نیامده است.
بیشتر بخوانید: آنچه باید در مورد صرافی های ارز دیجیتال بدانید!
کوین میکسینگ یا ترکیب کوین ها
منظور اصلی از ترکیب کوین ها این نیست که چند کوین را با یکدیگر مخلوط کنیم. در واقع این الگوریتم امکان انجام تراکنش ها به صورت اختیاری را فراهم می کند. یعنی مثلا کوین دش با استفاده از این الگوریتم انتخاب می کند تراکنش های آن به صورت خصوصی(Privatesend) ارسال شوند.
در نظر بگیرید قصد دارید مقدار 11.5 واحد دش را به یک کیف پول ارسال کنید. برای این کار شما اقدام به ارسال درخواستتان از طریق کیف پول خود می کنید. شبکه نیز به صورت تصادفی اقدام به انتخاب مستر نودهایی می کند که در معادلات اخیر عمل ترکیب کوین را انجام نداده اند. مسترنودها درخواست شما را در شبکه اعلام کرده تا دیگر مسترنودها برای تشکیل گروهی از تراکنش ها جهت جا به جایی همان میزان دش اقدام کنند.
جهت مخفی ماندن هویت شما مسترنودها مقدار درخواستی شما را به تعدادی از بخش ها تقسیم کرده و آن را به 9 واحد یک دشی، دو واحد یک دشی و پنج واحد 0.1 دشی تبدیل می کند. پس از انجام این کار هر یک از مقادیر را به شکل کاملا تصادفی و با آدرس های جدید به کیف پول درخواست کننده ارسال می کند. این عمل تجزیه کردن کوین ها منجر به مخفی شدن مالکیت آنها شده و مشخص نیست این مقدار دش انتقالی برای چه کسی ارسال شده است. پس از آن شخص درخواست کننده باید تراکنش را امضا کرده و اعلام کند نودها به درستی مسئولیت خود را انجام داده اند.
افزایش تعداد ورودی ها منجر به افزایش حریم خصوصی کاربران می شود. مثلا در صورت افزایش تعداد کاربران برای انتقال مقدار 11.5 واحد دش ردیابی کوین هایی که ترکیب شده اند سخت تر خواهد شد. در بسیاری از رمزارزها از روش ترکیب کوین ها استفاده می گردد. یکی از کیف پول هایی که الگوریتم ترکیب کوین ها را درون خود پیاده سازی کرده است کیف پول سامورایی است. این روش در مقایسه با دیگر الگوریتم ها دارای یک سری ضعف هاست. زیرا برای پیاده سازی آن نیاز به تعداد مشخصی اعضا خواهیم داشت.
به طور مثال در شبکه دش کوین نیاز به وجود حداقل دو کاربر برای ترکیب کوین ها خواهیم داشت. این الگوریتم منجر به ایجاد حریم خصوصی بسیار ضعیف برای کاربران خواهد شد.
جمع بندی
موضوعی که در این مطلب به آن پرداختیم آشنایی با مفهوم پرایوسی کوین و کارکرد آنها و معرفی بهترین پرایوسی کوین ها بود. یکی از بخش های اصلی حوزه رمزارزها، کوین های حریم خصوصی محور است. ویژگی اصلی این دسته از رمزارزها فراهم کردن امکان انجام تراکنش های غیرقابل ردیابی و به صورت کاملا ناشناس است. در واقع این ویژگی پرایوسی کوین ها منجر به ارتقاء سطح عمومی امنیت و حریم خصوصی در کلیه شبکه ها می شود. در این بازار دائما بهبود حریم خصوصی مورد بررسی و نظارت قرار می گیرد.